Πώς ο Κηφισός μολύνει τον Σαρωνικό

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
EΛΛAΔA
Hμερομηνία δημοσίευσης: 11-03-07
Πώς ο Κηφισός μολύνει τον Σαρωνικό Χρώμιο, μόλυβδος, νικέλιο, σίδηρος, που μεταφέρει ο ποταμός στο Δέλτα, απλώνονται και ρυπαίνουν το θαλάσσιο μέτωπο ώς το Πέραμα
Του Σπυρου Καραλη
Χρώμιο και μόλυβδος κατά κύριο λόγο, αλλά και νικέλιο και σίδηρος χύνονται σε μεγάλες ποσότητες από τον Κηφισό ποταμό στο Φαληρικό Δέλτα και διαχέονται στη συνέχεια σε όλο το θαλάσσιο μέτωπο που αρχίζει από τις εκβολές του ποταμού και εκτείνεται ώς το Πέραμα. Τα άκρως επικίνδυνα για την υγεία βαρέα μέταλλα ανιχνεύονται σε συγκεντρώσεις κατά πολύ πάνω από τα θεσμοθετημένα όρια, στο σημείο όπου ο Κηφισός τείνει να συναντήσει τον Σαρωνικό, μολύνοντας τη θάλασσα και θέτοντας σε κίνδυνο την υγεία των Αθηναίων και των Πειραιωτών, που επιλέγουν τις πλαζ στα Βοτσαλάκια και τη Φρεατίδα για τα καλοκαιρινά τους μπάνια.
Οπως καταδεικνύει διδακτορική διατριβή του τμήματος Ναυτιλιακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιά υπό τον τίτλο «Εξέταση της θαλάσσιας ρύπανσης στην παράκτια ζώνη από τον Πειραιά ώς το Πέραμα», την οποία υπογράφει ο χημικός-μηχανικός κ. Απόστολος Μουστάκης, το χρώμιο σε ορισμένα σημεία του εγκιβωτισμένου τμήματος και ειδικά στη γέφυρα της Αγ. Αννης ανιχνεύεται κατά μέσο όρο έως 350% πάνω από τα όρια, ενώ η μέγιστη τιμή ξεπερνά συχνά το 1.600%. Στην κατάληξη του ποταμού μετρήθηκε κατά μέσο όρο έως 220% πάνω από τα όρια, ο μόλυβδος έως 120% και το νικέλιο έως 50%.
Επιδείνωση μετά την κάλυψη
Η έρευνα, η οποία πραγματοποιήθηκε σε δύο φάσεις, η πρώτη το χρονικό διάστημα 1999 - 2003 και η δεύτερη το 2005, την περίοδο μετά τη μετατροπή του ποταμού σε λεωφόρο ταχείας κυκλοφορίας, δείχνει επίσης ότι η κάλυψη του ποταμού αντί να ωφελήσει, όπως ισχυρίζονταν οι εμπνευστές της, επιβάρυνε ακόμη περισσότερο τα ύδατα του Κηφισού. Μάλιστα, το χρώμιο εμφανίζει αύξηση της τάξης του 30% μετά την κάλυψη του συγκεκριμένου τμήματος έναντι των αντίστοιχων τιμών που είχαν μετρηθεί την περίοδο1999-2003.
«H κάλυψη του Κηφισού ποταμού απέδωσε ακριβώς τα αντίθετα αποτελέσματα από αυτά που αναμένονταν από την αποβιομηχάνιση των νότιων περιοχών και τη μετεγκατάσταση αρκετών μικρών μονάδων. Το σκέπασμα του Κηφισού με την επέκταση της εθνικής οδού φαίνεται ότι δημιούργησε νέα προβλήματα. Οι μονάδες που έριχναν τα απόβλητά τους στην περιοχή συνέχισαν, όπως προκύπτει εκ του αποτελέσματος (υψηλές περιεκτικότητες χρωμίου στο ποτάμι), με μεγαλύτερη ακόμη ένταση τη χωρίς έλεγχο απόρριψη λόγω και της δυσκολίας πρόσβασης στην περιοχή. Οι μεγάλες διαφορές στις συγκεντρώσεις χρωμίου μετά το 2004 έναντι των αντίστοιχων τιμών για την περίοδο 1999-2003 τόσο στη γέφυρα Αγ. Αννης όσο και στο Νέο Φάληρο αποδεικνύουν του λόγου το αληθές», τονίζει ο κ. Μουστάκης.
Oι αιτίες για τις υψηλές τιμές σε χρώμιο και μόλυβδο και σε άλλα βαρέα μέταλλα που εντοπίζονται στις παρακηφίσιες εκβολές αποδίδονται στην απόρριψη βιομηχανικών αποβλήτων από βυρσοδεψεία και πιθανόν από βιομηχανίες παραγωγής χρωμάτων και τσιμέντων στο ανοιχτό τμήμα, και μέσω παράνομων αγωγών αποβλήτων στο νότιο. Το δε ποσοστό συμμετοχής τους στη θαλάσσια ρύπανση υπολογίζεται στο 62% έναντι 38% της Ψυττάλειας.
«Ο Κηφισός δεν είναι ρέμα»
«Ο ποταμός θα μπορούσε να σωθεί μόνο αν διαμορφωνόταν μια άλλη πολιτική προστασίας του και κατ' επέκταση του θαλασσίου περιβάλλοντος με παράλληλη συνεχή παρακολούθηση των παραμέτρων.
Αν γίνονταν υποχρεωτικοί οι βιολογικοί και χημικοί καθαρισμοί των αποβλήτων στις βιομηχανικές μονάδες και βεβαίως αν λειτουργούσε στην περιοχή κεντρική μονάδα επεξεργασίας των μετά την επεξεργασία στην πηγή τελικών απορροών, έτσι ώστε οι περιεκτικότητες σε βαρέα μέταλλα να είναι κάτω από τα νέα σύγχρονα όρια», υπογραμμίζει ο αναπληρωτής καθηγητής και διευθυντής του Εργαστηρίου Θαλασσίων Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Πειραιά κ. Βασίλης Τσελέντης, και καταλήγει: «Χρειάζεται άμεσα να αλλάξει η αντίληψη ότι ο Κηφισός είναι πλέον ρέμα και παράλληλα να απαγορευτεί η διοχέτευση των βιομηχανικών αποβλήτων σε αυτόν και με ταυτόχρονη αστυνόμευση της κοίτης του».
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_961148_11/03/2007_219045

Αλλα άρθρα την ίδια ημεριμηνία

Τοξικά από τον Κηφισό στον Σαρωνικό Επικίνδυνες οι παραλίες από Φαληρικό Δέλτα έως Πέραμα
Τοξικά απόβλητα ξεβράζει ο Κηφισός στο Σαρωνικό. Βαρέα μέταλλα, χρώμιο, μόλυβδος, ψευδάργυρος, νικέλιο, σίδηρος, χαλκός, που απορρίπτουν στον ποταμό βιομηχανίες και βυρσοδεψεία, χύνονται στη θάλασσα, ρυπαίνοντας τις παραλίες από το Φαληρικό Δέλτα έως το Πέραμα (η ρύπανση του Κηφισού συμβάλλει σε ποσοστό 62% στη συνολική ρύπανση του Σαρωνικού).
Σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου του Πειραιά, υψηλές είναι οι συγκεντρώσεις του χρωμίου, ενός ιδιαίτερα τοξικού στοιχείου, σε παραλίες (Βοτσαλάκια, Φρεαττύδα, Πέραμα) που πολλοί Αθηναίοι και Πειραιώτες επιλέγουν για τα καλοκαιρινά τους μπάνια. Οι μετρήσεις έγιναν σε βάθος 8ετίας, σε 19 σημεία στον ποταμό και το θαλάσσιο μέτωπο. Σημείο «πρωταθλητής» στη ρύπανση αναδείχθηκε η γέφυρα της Αγίας Αννης στο εγκιβωτισμένο τμήμα του Κηφισού, όπου το χρώμιο ανιχνεύεται σε συγκεντρώσεις πολλές φορές πάνω από τα επιτρεπόμενα όρια.

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_402611_11/03/2007_219101

Ακτινογραφία της κοινωνίας είναι ο Κηφισός
Του Δημητρη Κουτσογιαννη*
Ο Κηφισός, χαρακτηριστικό παράδειγμα κακοποίησης του φυσικού μας περιβάλλοντος, είναι μια ακτινογραφία της κοινωνίας μας. Τη στιγμή που διεθνώς (ιδιαίτερα στην Ευρώπη) κυριαρχεί η αντίληψη της προστασίας του νερού και της επαναφοράς των κακοποιημένων ποταμών στη φυσική τους κατάσταση, στην Αθήνα μετατρέπουμε τον Κηφισό σε οδικό άξονα και σε οχετό. Η κοινωνία μας, με ελάχιστες εξαιρέσεις, δεν διαμαρτυρήθηκε. Οι κυβερνήσεις μας και οι τεχνικοί τους σύμβουλοι ήταν ευτυχείς για τη συνδυαστική λύση «δύο σε ένα» που τους γλίτωσε από απαλλοτριώσεις για την κατασκευή του οδικού έργου, υλοποιώντας έναν υδραυλικό σχεδιασμό περασμένων δεκαετιών, ανεπαρκή για τα σημερινά δεδομένα, και αδιαφορώντας για τα προβλήματα από την κάλυψη του ποταμού καθώς και από την εκβάθυνση της κοίτης (στάσιμα νερά, δυσωδία). Στο ανάντη τμήμα του Κηφισού, εκεί που η κεντρική κυβέρνηση δεν έδειξε καταστροφικό ενδιαφέρον, το έργο ανέλαβαν δήμοι (με έργα οδοποιίας και επεκτάσεις πολεοδομικών σχεδίων), δημόσιοι οργανισμοί (με κτίρια και αμαξοστάσια), καθώς και ιδιώτες (με βιομηχανικές δραστηριότητες, αυθαίρετη δόμηση, απόρριψη υλικών και κάθε είδους ρύπανση). Δυο αναλαμπές κρατικού ενδιαφέροντος για την αντιστροφή της υποβάθμισης (καθορισμός ζωνών προστασίας το 1994 και δημιουργία φορέα προστασίας το 2002) έμειναν στα λόγια: Ο φορέας δεν χρηματοδοτήθηκε (ούτε με 1 ευρώ) και οι πρωτοβουλίες του προς την Ε.Ε. δεν υποστηρίχτηκαν.
* Ο Δ. Κουτσογιάννης είναι αν. καθηγητής, τομέας Υδατικών Πόρων, Σχολή Πολιτικών Μηχανικών, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (http://www.itia.ntua.gr/dk).

«Να μας δώσουν αποζημιώσεις»
Την τροποποίηση του προεδρικού διατάγματος για τον Κηφισό με γνώμονα την προστασία των επιχειρήσεών τους και του περιβάλλοντος, ζητάει ο Σύνδεσμος Βιοτεχνών – Βιομηχάνων Παρακηφίσιων Περιοχών, με ανακοίνωσή του στην «Κ». Στην ανακοίνωση τονίζεται ότι οι επιχειρήσεις έχουν εγκατασταθεί στην περιοχή πολλά χρόνια πριν από την έκδοση του σχετικού προεδρικού διατάγματος ακολουθώντας τις, τότε, νομοθετικές επιταγές των Π.Δ. 81/1980, 791/1981 και του 84/1984 και αφού προηγουμένως εγκατέλειψαν τις περιοχές όπου λειτουργούσαν, οι οποίες χαρακτηρίστηκαν περιοχές κατοικίας.
Υπό ομηρία
Σημειώνουν επίσης, ότι οι μονάδες του Συνδέσμου έχουν λάβει νόμιμες άδειες εγκατάστασης και λειτουργίας, ότι πληρώνουν τακτικά υψηλά δημοτικά τέλη, φόρους και ΦΠΑ και ότι πληρούν τους περιβαλλοντικούς όρους λειτουργίας, καθώς οι περισσότερες είναι εταιρείες μέτριας όχλησης και μηδενικής ρύπανσης, όπως υποστηρίζουν.
«Με το Π.Δ. προστασίας του Κηφισού η Πολιτεία έρχεται ν’ αλλάξει και πάλι τη χρήση γης οδηγώντας τις βιοτεχνικές και βιομηχανικές μονάδες και τους επιχειρηματίες σε απόγνωση και μαρασμό. Το σχετικό Π.Δ. ορίζει ότι τα εργοστάσια που είναι 50 μ. εκατέρωθεν του άξονα του ποταμού (ουδείς γνωρίζει ποιος ακριβώς είναι ο άξονας, αφού ποτέ δεν έχει γίνει η οριοθέτησή του στην πράξη) δεν μπορούν επί 13 έτη να εκσυγχρονιστούν, να επεκταθούν και τελούν υπό ομηρία διότι και πάλι πρέπει να μετεγκατασταθούν. Πού όμως; Ούτε το Π.Δ., αλλά ούτε και κάποιο άλλο νομοθέτημα, ορίζει χώρους μετεγκατάστασης ή σχετική διαδικασία αποζημιώσεων. Τι θα γίνει με το ζήτημα των ιδιοκτησιών μας; Πώς θα παρέμβει η Πολιτεία για ν’ αναπλάσει την περιοχή χωρίς πρώτα να μας αποζημιώσει; Τι θ’ απογίνουν οι χιλιάδες των εργαζομένων στις επιχειρήσεις που αναγκαστικά τις κλείνει το κράτος χωρίς να δίνει διέξοδο στους επιχειρηματίες; Ποιος θα αποζημιώσει τους εργαζομένους;»
Απαλλοτριώσεις
«Επειδή και εμείς σε αυτή την πόλη ζούμε και θέλουμε, με την ίδια ζέση και δύναμη με τους “οικολόγους” να προστατευτεί το περιβάλλον μας για να παραδώσουμε μια βιώσιμη γη στα παιδιά μας, δηλώνουμε το αυτονόητo: Αν η Πολιτεία έχει όντως οργανωμένο σχέδιο ανάπλασης, ας κινήσει τις προβλεπόμενες από το Σύνταγμα διαδικασίες περί απαλλοτριώσεων και ας αποζημιώσει τους πολίτες της ώστε να μη νιώθουν ότι ζουν σε δικτατορικό ή αποικιοκρατικό καθεστώς. Μετά θα είμαστε μαζί της για την ανάπλαση του Κηφισού», καταλήγει η ανακοίνωση.


Ασίγαστη οργή για έναν απροκάλυπτο βιασμό
Της Διονυσιας Κοπανα*
Ξεκίνησα το ταξίδι μου στον Κηφισό πριν από 6 χρόνια. Αφορμή στάθηκε η επιθυμία μου να γράψω ένα άρθρο σχετικά με το ποτάμι. Ετσι ξεκίνησα μια κρύα μα φωτεινή μέρα του Φλεβάρη αναζητώντας το αεικίνητο, λεηλατημένο σώμα του ξεχασμένου θεού. Ακολούθησα τα χνάρια του στο αέναο ταξίδι του προς τη θάλασσα. Αφουγκράστηκα τις σιωπές και τις ανάσες του. Αφέθηκα στη γαλήνη της ροής του εκεί κοντά στις πηγές του, στα ψήγματα της όποιας εναπομείνασας ομορφιάς του. Μάζεψα τη θλίψη, την οδύνη, τη λυσσασμένη του επιθυμία να ρέει «αεί». Ενιωσα ασίγαστη οργή βλέποντας την κακοποίηση, τη λεηλασία, τον απροκάλυπτο βιασμό του, τις διαψευσμένες δυνατότητές του, το τετελεσμένο παρόν του. Σιχτίρισα τους κωφεύοντες που μαίνονται στο κορμί του. Βίωσα καλά την αντιφατικότητα της σχέσης του ανθρώπου με το περιβάλλον του, με πρόσχημα την ανάπτυξη και την πρόοδο. Ημουν μάρτυρας σε όλη την αφύσικη διαδικασία της μετατροπής του σε λεωφόρο ταχείας κυκλοφορίας, μέσα στον ιστό της ασφυκτικής πόλης. Σιωπηλή χαρά φούντωνε μέσα μου κάθε φορά που η δική του οργή ξεχείλιζε, παρασύροντας με θεϊκή μεγαλοπρέπεια τα έργα των ασεβών. Εγραψα εκείνο το άρθρο για το δισυπόστατο της ύπαρξής του, καθώς το σώμα του απλώνεται μέσα στο φυσικό και αστικό τοπίο. Για την ξέφρενη ζωή των ανθρώπων που ζουν γύρω του. Το άρθρο δεν δημοσιεύτηκε ποτέ. Η επαφή μου όμως με το ποτάμι γέννησε μια ταινία για την πρόσκαιρη νάρκη του Κηφισού.
* Η Διονυσία Κοπανά είναι σκηνοθέτις, δημιουργός της ταινίας «Kifissos, a God’s Awakening».