Άλλαξε τον ποταμό Τάμεση στο Λονδίνο.
Θα αλλάξει και τον Κηφισό στην Αθήνα;
Η αγγλική εφημερίδα «Γκάρντιαν» παρουσίασε το 1960 την εργασία του με τον τίτλο «Χρειάστηκε ένας Έλληνας για να μας δείξει τι θα πρέπει να κάνουμε με τον Τάμεση». Ο Αρχιτέκτονας Πολεοδόμος Βασίλης Ζώτος που στη δεκαετία του 1960 ξεκίνησε στο Λονδίνο την ανάπλαση του Τάμεση σχεδιάζει τώρα την ανάπλαση του Κηφισού με μια ομάδα Αρχιτεκτόνων του Συνδέσμου Αποφοίτων Βρετανικών Πανεπιστημίων, του οποίου είναι και Πρόεδρος.
Η Αυτοδιοικητική Ενημέρωση τον φιλοξενεί σε μια πολύ ενδιαφέρουσα αποκλειστική συνέντευξη.
Κύριε Ζώτο θα παρουσιάσετε στις 20 Νοεμβρίου στη Νέα Φιλαδέλφεια Σχέδια Ανάπλασης για τον Κηφισό. Τι περιλαμβάνει η πρότασή σας;
Κατ’ αρχήν θέλω να συγχαρώ το Δήμαρχο κ. Σταύρο Κόντο για την πρωτοβουλία που ανέλαβε να διοργανώσει την εκδήλωση αυτή και να καλέσει και τους Δημάρχους των παρακηφίσιων περιοχών ώστε να ενημερωθούν. Ελπίζω ότι μπορεί να γίνει μια κοινή προσπάθεια για την υλοποίηση των Σχεδίων Ανάπλασης.
Η πρότασή μας περιλαμβάνει κατά πρώτον μια περιβαλλοντική ανάλυση όλου του Κηφισού. Αναγνωρίσαμε τρία βασικά τμήματα. Το πρώτο, προς βορρά, που είναι σε φυσική μορφή μπορεί να το χαρακτηρίσει κανείς σα φυσικό δρυμό. Η περιοχή αυτή, που την ονομάζουμε Α, παρ’ όλα τα γνωστά προβλήματα δεν έχει μεγάλες καταστροφές. Μπορούν να γίνουν ήπιες παρεμβάσεις και φύτευση δέντρων, όπου χρειάζεται.
Η περιοχή Β είναι το τμήμα που ο Κηφισός διατρέχει τις κατοικημένες περιοχές και περιλαμβάνει το τμήμα της Νέας Φιλαδέλφειας στο οποίο προτείνουμε ανάπλαση. Εδώ έχουμε προχωρήσει σε μεγαλύτερη λεπτομέρεια, σαν τμήμα που περιέχει στρατηγικές προτάσεις περιβαλλοντικής ανάπλασης για τη διαμόρφωση ολόκληρου του ποταμού. Προβλέπουμε δημιουργία αστικών πάρκων, με πόλους πρασίνου, ανοιχτούς χώρους και υπαίθρια αναψυχή. Γίνεται ένταξη του ποταμού στον αστικό ιστό με διαβάσεις πεζών, γέφυρες σκάλες, ράμπες προς το νερό και ειδικό φωτισμό με χρήση εναλλακτικών πηγών ενέργειας. Πιστεύουμε ότι αυτό καθορίζει μια βιώσιμη ανάπτυξη και μια βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων των γύρω περιοχών.
Το τρίτο τμήμα, περιοχή Γ, αφορά το τμήμα του ποταμού που δυστυχώς βρίσκεται κάτω από την υπερυψωμένη λεωφόρο Κηφισού. Εκεί προτείνουμε να γίνει μια πλατφόρμα για δραστηριότητες ώστε ο ποταμός να ενώνει, αντί να χωρίζει, τις εκατέρωθεν περιοχές. Θα μπορούσαν να γίνουν εκεί υπαίθρια αγορά, πάρκο για αθλητικά δρώμενα, υπαίθρια γλυπτοθήκη και εκθεσιακοί χώροι ή χώροι εκδηλώσεων κ.ά.
Έχετε διεθνή εμπειρία με τα ποτάμια. Θέλετε να μας πείτε αν σε άλλες χώρες τα προσέχουν, αν γίνονται τέτοια έργα ανάπλασης;
Μας τράβηξε την προσοχή πριν μερικούς μήνες ένα άρθρο του δημοσιογράφου Σπύρου Κάραλη στην «Καθημερινή» για τον ποταμό Τσεονγκυετσεόν (Cheonggyecheon) στη Σεούλ, στη Νότια Κορέα. Το 1970 τον είχαν καλύψει και είχε γίνει οδική αρτηρία. Το 1980 προστέθηκε και μια υπερυψωμένη λεωφόρος, όπως κάναμε κι εμείς στον Κηφισό πρόσφατα. Ο ποταμός Τσεονγκυετσεόν υποβαθμίσθηκε και με απόβλητα κλπ. και δημιουργήθηκε ένα κίνημα πολιτών για την αποκατάστασή του. Στις δημοτικές εκλογές το 2002 ένας από τους υποψήφιους Δημάρχους το πρότεινε ως βασικό άξονα του προεκλογικού του αγώνα και κέρδισε τις εκλογές. Σαν Δήμαρχος πλέον μέσα σε δύο χρόνια έκανε πραγματικότητα το γκρέμισμα της λεωφόρου και την ανάπλαση του ποταμού. Σαν αποτέλεσμα το επίπεδο του περιβάλλοντος και της διαβίωσης των κατοίκων ανέβηκαν αρκετά ψηλά, όπως ανέβηκαν κατακόρυφα και οι αξίες γης στις όχθες και σε αρκετό βάθος.
Αυτό δείχνει ότι η περιβαλλοντική αναβάθμιση εκτιμάται και αποφέρει και κέρδη, κάτι το οποίο ίσως στον τόπο μας δεν το έχουμε καταλάβει. Πιστεύω ότι αυτό μπορεί να συμβεί και στην περίπτωση του Κηφισού, ιδιαίτερα των αστικών περιοχών όπως η Νέα Φιλαδέλφεια.
Πείτε μας πως εκδηλώθηκε το ενδιαφέρον σας για τον Κηφισό;
Το 1960 είχα κάνει τη διδακτορική μου διατριβή για το θέμα του Τάμεση και αυτή είχε βραβευτεί και είχε γραφτεί τότε στον Τύπο στο Λονδίνο: «Χρειάστηκε ένας Έλληνας για να μας δείξει τι πρέπει να κάνουμε για τον Τάμεση». Δεν ήταν τόσο θέμα πρότασης ανάπλασης, αυτό συνεχίστηκε και μετά, όσο ήτανε αλλαγή της νοοτροπίας σχετικά με το τι θα πρέπει να γίνει στις παραποτάμιες ζώνες και ποιος θα έχει την αρμοδιότητα ελέγχου για τον ποταμό. Ένας Φορέας που θα έχει αρμοδιότητα για οικοδομικές άδειες, για τον καθαρισμό, για τα πάντα ώστε να μπορεί να ελέγχει το σημαντικό αυτό κομμάτι της πόλης.
Μετά την επιτυχία της διατριβής μου το Δημαρχείο, του μείζονος Λονδίνου, μου ανέθεσε μελέτη και προχώρησε σε ένα νομικό πλαίσιο το οποίο υλοποιήθηκε το 1969 και βάσει αυτού γίνονται όλα με αποτέλεσμα ο Τάμεσης να έχει μετατραπεί σε έναν εξαίρετο αστικό ποταμό, με αύξηση της αξίας γης και πανευρωπαϊκό ίσως και παγκόσμιο ενδιαφέρον. Στη συνέχεια ασχολήθηκα και με αναπλάσεις άλλων ποταμών.
Για τον Κηφισό μου κίνησε το ενδιαφέρον η καμπάνια που ξεκίνησε η εφημερίδα «Καθημερινή» στην αρχή του χρόνου και είπαμε να εργαστούμε εθελοντικά και να προσφέρουμε μια μελέτη για να δείξουμε πως μπορεί να βελτιωθεί περιβαλλοντικά.
Είμαστε ο Σύνδεσμος Αποφοίτων Βρετανικών Πανεπιστημίων που έχει ιδρυθεί το 1958 από τον πρώην Υπουργό Πολιτισμού, τον κ. Δ. Νιάνια. Είναι μια παράδοση στο Σύνδεσμό μας να προσφέρουμε εθελοντική εργασία. Το BGS έχει μέλη από όλους τους τομείς και έχουν δημιουργηθεί ομάδες εξειδίκευσης. Μια από αυτές είναι η αρχιτεκτονική ομάδα της οποίας έχω αναλάβει το συντονισμό. Κάλεσα 5 μέλη από αυτή την ομάδα και όλοι συμφώνησαν με χαρά να εργαστούν με στόχο την ευαισθητοποίηση του κοινού και τη δημιουργία ενός
πλαισίου για την αποκατάσταση του Κηφισού και την ανάπλαση των παραποτάμιων περιοχών. Αυτό το βήμα αποσκοπούσε στην εκκίνηση ενός διαλόγου και μιας σειράς δράσεων.
Πιστεύετε ότι η Αθήνα έχει μέλλον για τέτοιου είδους αρχιτεκτονικές παρεμβάσεις και σε ευρύτερο χώρο;
Δυστυχώς στην Αθήνα και σε όλους τους Δήμους της Αττικής έχουμε μια χωροταξική αναρχία. Προσωπικά πιστεύω ότι η Αρχή που διοικεί την πόλη πρέπει να έχει ένα μακροχρόνιο όραμα για το πως πρέπει να φτιαχτεί.
Η Βαρκελώνη π.χ. τη δεκαετία του 1960 που είχα πάει ήταν μια θλιβερή πόλη παρ’ όλο που είχε ωραία χαρακτηριστικά, όπως έχει και η Αθήνα μας. Σήμερα η Βαρκελώνη έχει γίνει το κέντρο των διεθνών συσκέψεων, έχει γίνει βασικός ταξιδιωτικός προορισμός. Κάνανε πολλή δουλειά και της έδωσαν χαρακτήρα. Αυτό θα μπορούσε να γίνει και με την Αθήνα η οποία δυστυχώς έχει αντίστοιχη έλλειψη. Είμαστε σαν ένα μεγάλο χωριό που έχουμε μεγαλώσει χωρίς οργάνωση.
Ο Κηφισός π.χ. μπορεί να δημιουργήσει ένα από τα στοιχεία του χαρακτήρα της πόλης. Μπορεί να προσελκύσει επισκέπτες και τουρισμό αν γίνει καλή ανάπλαση. Οι προτάσεις μας περιλαμβάνουν πάρκα, ποδηλατοδρόμους, χώρους αναψυχής, ενδεχομένως βοτανικό κήπο με φυτά βαλκανικής προέλευσης κλπ. Να δημιουργηθούν δηλαδή σημεία αναφοράς, καθώς η Αθήνα μας δυστυχώς δεν έχει αρκετά τέτοια.
Είναι εφικτό να γίνει σύντομα πραγματικότητα η ανάπλαση;
Όσοι έχουν δει τη μελέτη, τμήματα της οποίας είχαν δημοσιευθεί και στην «Καθημερινή», έχουν εντυπωσιαστεί επειδή περιλαμβάνει απλές σχετικά προτάσεις και μπορεί να υλοποιηθεί εύκολα, φυσικά με κάποια συναίνεση και κάποια χρήματα αλλά δεν είναι κάτι που χρειάζεται πολύ μεγάλη δραστηριότητα και υπέρογκες δαπάνες. Το έργο μπορεί άλλωστε να ενισχυθεί και με ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις.
Η δική μας συμβουλή είναι να γίνει αυτό σαν ένα δείγμα ώστε να καταλάβει ο απλός Αθηναίος πολίτης περί τίνος πρόκειται. Γιατί αλλιώς μπορεί να φαντάζονται ότι προτείνουμε για τον Κηφισό καφετέριες και κέντρα με μουσική, όπως έχουμε δυστυχώς στις ακτές μας στην Αττική. Εγώ είμαι τόσο αισιόδοξος που πιστεύω πως με μια καλή μελέτη της κυκλοφορίας για τη μεγάλη μας πόλη θα μπορούσε ακόμα και για το καλυμμένο κομμάτι να υπάρξουν επιλογές όπως αυτή της Σεούλ.
Θα ήθελα να πω δύο λόγια ακόμα για αυτούς που εργάστηκαν κυρίως στον ελεύθερο χρόνο τους. Έχει γίνει πολλή δουλειά από όλη την αρχιτεκτονική ομάδα που ξεκίνησε με 5 άτομα στην πρώτη φάση της μέχρι τα τέλη Μαΐου, με τους Τζέημς Χωλ, Ναταλία Κοκοτού, Κλαίρη Ξενοφώντος, Δημήτρη Σοφό και Αναστάσιο Αναγνωστόπουλο. Αν και ο τελευταίος αποχώρησε για εργασία στο εξωτερικό, στη συνέχεια η ομάδα εμπλουτίστηκε με ειδικούς συμβούλους μελετητές, τη Μηχανικό Περιβάλλοντος Μυρτώ Κολίρη και τον αρχιτέκτονα τοπίου Βρετανό Chris Gilbert, ώστε να μπορέσουμε να συνδυάσουμε όλα τα στοιχεία.
Η σκέψη μας είναι ότι αυτός ο ποταμός πέρα από την ανάγκη να έχει καθαρό νερό, πέρα από την απόδοσή του στους πολίτες με πράσινο, μπορεί να αποτελέσει και ένα διάδρομο κλιματισμού για την Αθήνα. Να είναι επίσης ένα μέρος όπου θα δείξουμε και καινοτόμες χρήσεις ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, συστήματα φιλικά προς το περιβάλλον. Εκεί έχουμε κάνει πολλή δουλειά τους τελευταίους μήνες και προχωρούμε. Θα δείξουμε μερικά από αυτά στην παρουσίαση που θα γίνει στις 20 Νοεμβρίου στο Δήμο Νέας Φιλαδέλφειας για να ενημερώσουμε το κοινό και θα κάνουμε και άλλες παρουσιάσεις με στόχο να ευαισθητοποιηθούν οι Φορείς για να μπορέσει να γίνει η ανάπλαση του Κηφισού πραγματικότητα.
Κύριε Ζώτο σας ευχαριστούμε πολύ
Κι εγώ σας ευχαριστώ
Κ. ΜΟΥΤΖΟΥΡΗ
Εγγραφή σε:
Σχόλια ανάρτησης (Atom)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου