Ερωτηση του βουλευτού κ. Θ. Κατσανεβα στις 2/04/2002

Θόδωρος Κατσανέβας
Βουλευτής ΠΑΣΟΚ
Β΄ Αθήνας
ΕΡΩΤΗΣΗ
ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΥΠΟΥΡΓΟ: Περιβάλλοντος Χωροταξίας και Δημοσίων έργων
κ. Βάσω Παπανδρέου

ΘΕΜΑ: Ερώτηση για τον Κηφισό

Ο Κηφισός ποταμός και οι παραπόταμοι του στις περιοχές Μεταμόρφωση, Νέα Φιλαδέλφεια, Κάτω Κηφισιά, Νέα Ερυθραία, Άνοιξη, Καπανδρίτι, Άγιος Στέφανος, Αχαρνές, κλπ., το τελευταίο μικρό ποτάμι της Αθήνας, υφίσταται σήμερα το έτος 2002, μία απίστευτη επίθεση ρύπανσης, για να μην αναφερθώ στις καθιερωμένες πλέον καταπατήσεις μέσα στην κοίτη του. Οι περισσότερες βιομηχανίες και βιοτεχνίες της περιοχής, παροχετεύουν μέσα στο Κηφισό κάθε μορφής τοξικά και χημικά απόβλητα, βοθρολύματα, ακαθαρσίες, βρωμιές και σκουπίδια, έτσι που το ποτάμι και οι όχθες του να έχουν μετατραπεί σ’ ένα βρωμερό οχετό, σε απέραντο σκουπιδότοπο και νεκροταφείο ψόφιων ζώων και άχρηστων αντικειμένων.

Οι μικρές βιοτεχνίες διαθέτουν υποτυπώδη συστήματα καθαρισμού των υδάτων που κατά κανόνα δε λειτουργούν. Οι μεσαίες και μεγάλες βιομηχανίες, διαθέτουν βιολογικούς καθαρισμούς, αλλά απλά δεν τους λειτουργούν.

Φαρμακοβιομηχανίες, βιομηχανίες τροφίμων και ποτών, αλλαντοβιομηχανίες, βαφεία, υφαντουργία, καθαριστήρια ταπήτων, χημικά εργαστήρια, μαρμαράδικα, τσιμεντάδικα, ξυλουργία, στιλβωτήρια, βουστάσια, βυρσοδεψία και κάθε είδους μεταποιητική δραστηριότητα, ρυπαίνει ασύδοτα τον Κηφισό, αναδεικνύοντας τις ευθύνες του κράτους.

Για τη ρύπανση του Κηφισού έχουμε κάνει προτάσεις νόμου, επερωτήσεις, ερωτήσεις, καταθέσεις εγγράφων, παραστάσεις, γραπτές και προφορικές διαμαρτυρίες, μηνυτήριες αναφορές, μέχρι και ερώτηση στον Πρωθυπουργό που συζητήθηκε στη Βουλή στις 24 Ιανουαρίου του 1997.

Στον Κηφισό και στους παραποτάμους υπήρχε πλούσιο ζωικό και φυτικό βασίλειο πριν από κάποια χρόνια, όταν εκεί ζούσαν πάπιες, αγριοπούλια, ψάρια, βατράχια, αλεπούδες, ζουρίεδες, χελώνες, κουνάβια, λαγοί, διάφορα ημιάγρια ζώα και κάθε είδους φυτά. Σε όχι πολύ παλιές εποχές το ποτάμι είχε διαυγέστατη ροή και αρκετοί κάτοικοι και παιδιά των γύρω περιοχών πλατσούριζαν και χαίρονταν τα νερά του. Σήμερα όλα αυτά είναι μόνο αναμνήσεις και στη θέση τους μένει μια απαίσια μυρωδιά από τη ρύπανση, ένας τεράστιος οχετός και σκουπιδότοπος. Τα λύματα και τα τοξικά απόβλητα αφού επιτελέσουν το ρυπογόνο και δηλητηριώδες έργο τους στις γύρω περιοχές, όπου σε ορισμένα σημεία υπάρχουν καλλιέργειες και αιγοπρόβατα, καταλήγουν να χύνονται στο Σαρωνικό. Αυτά συμβαίνουν όχι σε κάποια απομακρυσμένη και ξεχασμένη περιοχή, αλλά μέσα στην καρδιά της Αθήνας, της Πρωτεύουσας δηλαδή, που στενάζει από κάθε είδους περιβαλλοντική και οικολογική επιβάρυνση, από έλλειψη οξυγόνου και διεξόδων στη φύση.

Ο Κηφισός ποταμός πρέπει επιτέλους να πάψει να είναι ο οχετός των τοξικών αποβλήτων και λυμάτων από τους ασύδοτους βιομηχάνους και βιοτέχνες της περιοχής. Δεν υποστηρίζουμε ότι δεν πρέπει να υπάρχει βιομηχανία. Κάθε άλλο. Είμαστε υπέρ της βιομηχανίας με την προϋπόθεση ότι σέβεται το περιβάλλον, όπως γίνεται σε όλες τις λεγόμενες πολιτισμένες χώρες του κόσμου. Αλλά αυτό που συμβαίνει εδώ στην Πρωτεύουσα της χώρας σ'ένα φυσικό βιότοπο όπως ο Κηφισός πουθενά στον κόσμο, δε θα ήταν ανεκτό. Εκείνο που απαιτείται άμεσα είναι να επιβληθούν υψηλότατα πρόστιμα στους ρυπαντές που είναι «γνωστοί και μη εξαιρετέοι», και να δημιουργηθεί ένα φορέας «Προστασίας και Ανάπτυξης του Κηφισού» με τη μορφή Α.Ε. όπως προβλέπεται από το Ν2742/99 που μένει ανενεργός με τη συμμετοχή εκπροσώπων της Πολιτείας, των όμορων Δήμων , περιβαλλοντικών συλλόγων και ιδιωτών. Ο προτεινόμενος να δημιουργηθεί φορέας του Κηφισού, θα φροντίσει για την αποτροπή κάθε είδους ρύπανσης του ποταμού και θα αναπτύξει επιλεγμένα σημεία του, ως πάρκα αναψυχής για τους Αθηναίους, σύμφωνα και με την Υπουργική απόφαση 9173/1642/93 (ΦΕΚ 281/93) του Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ που έχει χαρακτηρίσει σημεία του Κηφισού και των παραποτάμων ως περιοχές «ιδιαίτερου περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος». Για την προστασία, τον καθαρισμό, την ανάπλαση και περιβαλλοντική αξιοποίηση του Κηφισού υπάρχουν σημαντικότατες επιδοτήσεις από Ευρωπαϊκά προγράμματα όπως το Natura, κλπ., αρκεί να υπάρχει η πολιτική βούληση, η ευαισθησία και το μεράκι για το σκοπό αυτό.

Ερωτάται η αρμόδια Υπουργός πως προτίθεται να αντιμετωπίσει το συναφές ζήτημα.


Αθήνα 2 Απριλίου 2002

Οι Βουλευτής

Κατσανέβας Θόδωρος
Κουρουμπλής Παναγιώτης
Σπυριούνης Κυριάκος
Αρσένης Μάκης


Από ομιλία στη Βουλή για τον Κηφισό ποταμό στις 3/4/2002


Στις 27 Ιανουαρίου του 1997 είχαμε υποβάλλει μια ερώτηση στον Πρωθυπουργό, ανάμεσα σε πολλές άλλες, για το θέμα των ρεμάτων και ειδικότερα του Κηφισού. Ο κύριος Πρωθυπουργός, ανάμεσα στα άλλα ανέφερε ότι υπάρχει πρόγραμμα που αφορά την προστασία 13.000 στρεμμάτων και έχει εκδοθεί ένα Προεδρικό Διάταγμα για όλο το θέμα του Κηφισού, ώστε να πάψει πια αυτή η αθλιότητα η οποία έχει δημιουργηθεί εδώ και χρόνια από πολλές πρωτοβουλίες επιχειρήσεων και ιδιωτών οι οποίες δεν σεβάστηκαν το περιβάλλον.

Πέρασαν πολλά χρόνια από τότε και η κατάσταση – η αθλιότητα στην οποία αναφέρθηκε ο Πρωθυπουργός – έγινε τερατούργημα, κύριε Υπουργέ. Μιλάμε για μια παγκόσμια πρωτοτυπία. Δεν πιστεύω να υπάρχει χώρα στον κόσμο – ούτε καν η Ζάμπια – όπου στο κέντρο της πρωτεύουσας να υπάρχει ποτάμι, ρέμα, που να υφίσταται αυτή τη φοβερή επίθεση ρύπανσης.

Βιομηχανίες, βιοτεχνίες, άπειρες μεταποιητικές δραστηριότητες ρυπαίνουν τον Κηφισό και τους παραποτάμους του με χημικά και τοξικά απόβλητα, με λύματα, με βοθρολύματα, με σκουπίδια, μεταβάλλοντά τον έτσι σε νεκρή φύση και δολοφονώντας τον καθημερινά.

Σας έδειξα κάποιες φωτογραφίες, τις οποίες θα καταθέσω και στη Βουλή, γιατί μια φωτογραφία αξίζει όσο χίλιες λέξεις. Μάλιστα ζήτησα την άδεια από τον Πρόεδρο της Βουλής να προβάλω εδώ, κύριοι συνάδελφοι, ένα βίντεο, για να δείτε ιδίοις όμμασι την τραγωδία που συμβαίνει μέσα στα πόδια μας.

(Στο σημείο αυτό ο Βουλευτής κ. Θόδωρος Κατσανέβας καταθέτει για τα Πρακτικά τις προαναφερθείσες φωτογραφίες, οι οποίες βρίσκονται στο αρχείο του Τμήματος Γραμματείας της Διεύθυνσης Στενογραφίας και Πρακτικών της Βουλής).

Και μου μιλάτε για νομοσχέδια προστασίας των ρεμάτων. Βγάλτε τη λέξη «προστασία». Δεν προστατεύετε τα ρέματα, αυτά δολοφονούνται καθημερινά. Και υπεύθυνη είναι η Κυβέρνηση, γιατί το σύστημα της αλληλομετάθεσης των ευθυνών, το μπαλάκι δηλαδή ότι υπεύθυνοι είναι οι Δήμοι και οι Κοινότητες, υπεύθυνη είναι η ΕΥΔΑΠ, ο Οργανισμός της Αθήνας, οι Υπουργοί, δεν πείθει πια κανέναν. Ξέρουμε ότι αυτό είναι γνωστό βιολί για να μην υπάρχει κανένας υπεύθυνος, όπερ όλοι «ανευθυνοϋπεύθυνοι» και το δράμα συντελείται καθημερινά.

Ρυπαίνεται και μολύνεται το ποτάμι της Αθήνας, όπως δεν συμβαίνει πουθενά στον κόσμο. Και αυτό συμβαίνει τώρα, κυρία Υπουργέ, εδώ και πέντε-δέκα χρόνια. Και ας αφήσουμε τις ευθύνες των άλλων κυβερνήσεων. Εμείς φταίμε, το ΠΑΣΟΚ φταίει. Τα δέκα με δεκαπέντε τελευταία χρόνια έχουν συντελεστεί τερατουργήματα ρύπανσης ενάντια στα ποτάμια και ιδιαίτερα στον Κηφισό.




Πριν από 15-20 χρόνια το ποτάμι – που διατρέχει όλες τις περιοχές της Αθήνας και ρίχνει όλα αυτά τα λύματα, τα βοθρολύματα, τα τοξικά απόβλητα, πιθανόν το χρώμιο 6, όλες τις επικίνδυνες και τοξικές ουσίες στο Σαρωνικό, διευρύνοντας φυσικά τη ρύπανση και προς τη θάλασσα – υπήρχε μία πλούσια βλάστηση και ένα όμορφο και πλούσιο ζωικό βασίλειο.

Μέχρι κα ψαράκια υπήρχαν μέσα στον Κηφισό που είχε μια διαυγέστατη ροή, την οποία χαίρονταν ο κόσμος και τα παιδιά. Υπάρχει ένας θησαυρός μέσα στην καρδιά της Αθήνας, που στενάζει από περιβαλλοντική ασφυξία, από έλλειψη οξυγόνου, από τσιμεντοποίηση των πάντων – και εδώ βεβαίως έχουν ευθύνη και οι άλλες παρατάξεις, όχι μόνο το ΠΑΣΟΚ περισσότερο από εμάς – και εμείς τον τουφεκίζουμε καθημερινά. Όλοι αυτοί οι ελεγκτές περιβάλλοντος από τους οποίους περιβάλλεστε κυρία Υφυπουργέ, όλο αυτό το σύστημα των υπαλλήλων, των ατόμων που ασχολούνται με το περιβάλλον, τι κάνουν; Απολύτως τίποτα. Δεν ξέρω αν αυτοί ευθύνονται. Την ευθύνη την έχει η ηγεσία. Και αυτό που πράττει το νομοσχέδιο είναι να μεταθέτει τις ευθύνες στην τοπική αυτοδιοίκηση στους δήμους και στους κοινοτάρχες.

Κύριοι συνάδελφοι, θα ήθελα να σας πάρω μια βόλτα να δείτε ορισμένους άρχοντες της τοπικής αυτοδιοίκησης να είναι επικεφαλής της ρύπανσης και της καταπάτησης του Κηφισού, όπως έχουν δει στενοί συνεργάτες σας, κυρία Υφυπουργέ και σας παρακαλώ να τους ρωτήσετε. Και να μου κάνετε τη χάρη να μου διαθέσετε δύο ώρες από την πολύτιμη φυσικά ώρα σας, θα σας πάρω μια βόλτα να δείτε τι συμβαίνει καθημερινά δίπλα μας, όχι σε μια απομακρυσμένη χώρα….

Μία ώρα. Ελάτε, κύριοι συνάδελφοι, φτιάξτε μια επιτροπή να δείτε τι συμβαίνει σήμερα, εδώ και τώρα, όχι χθες, όχι προχθές που ήταν πολύ καλύτερα τα πράγματα. Οι μικρές βιομηχανίες διαθέτουν υποτυπώδεις βιολογικούς καθαρισμούς και δεν τους λειτουργούν καθόλου. Οι μεγάλες βιομηχανίες διαθέτουν βιολογικούς καθαρισμούς αλλά δεν τους λειτουργούν. Και γιατί να τους λειτουργήσουν, αφού μπορούν να ρυπαίνουν ασύδοτα και ασύστολα! Κανένας δεν τους ελέγχει. Άλλωστε η χρήση ενός βιολογικού καθαρισμού στοιχίζει όσο η διασκέδαση του ιδιοκτήτη του ένα βράδυ σε ένα νυχτερινό κέντρο…..

…..Ή η μεταγραφή ενός μετρίου παίκτη του μπάσκετ από το εξωτερικό. Γιατί να μην φέρουν τον παίκτη αντί να ρυπαίνουν; Προτιμούν να ρυπαίνουν και ρυπαίνουν γιατί είναι όχι ασυνείδητοι αυτοί, αυτοί κάνουν τη δουλειά τους, ασυνείδητοι είμαστε εμείς που δεν πράττουμε τίποτα για να σταματήσουμε αυτή την αθλιότητα.

Και βλέπω εδώ τα πρόστιμα. Τα πρόστιμα τα αφήνετε κάπως αορίστως να κυλιούνται μέσα στο νομοσχέδιο. Δεν έχετε επιβάλλει ούτε μια ποινή ως πολιτεία τα τελευταία δέκα χρόνια σε ρυπαντές του Κηφισού, που, κύριοι συνάδελφοι, είναι γνωστοί και μη εξαιρετέοι. Και μην με ρωτήσετε ποιοι είναι, να σας δώσω αμέσως τον κατάλογο όλων. Όλοι είναι, οι περισσότεροι. Αρχίστε από τους δύο, τρεις χειρότερους. Κάντε κάτι επιτέλους και αφήστε τα νομοσχέδια, τα οποία δεν είναι νομοσχέδια, γιατί μεταθέτουν τις ευθύνες εκεί που δεν πρέπει να τις μεταθέτουν και αναλάβετε επιτέλους τις ευθύνες σας.

Αναφέρεστε συγκεκριμένα – για να δώσω ένα παράδειγμα – ότι με προεδρικό διάταγμα ή με υπουργική απόφαση χτίζονται ορισμένες περιοχές ως ιδιαίτερου περιβαλλοντικού κάλους. Σας πληροφορώ ότι από το 1990 τόσο με δική μας πρόταση πολλά σημεία του Κηφισού έχουν οριστεί ως ιδιαίτερου περιβαλλοντικού κάλους. Ποιος είναι ο ορισμός του περιβαλλοντικού κάλους; Να πάτε να τον δείτε με τα μάτια σας, για να καταλάβετε ότι το μαυροκιτρινοπρασινόασπρο που κυκλοφορεί μέσα σε αυτό το δυστυχισμένο ποταμάκι είναι κατά τη δικής σας ερμηνεία η περιβαλλοντική ομορφιά!

Πρέπει, πρώτον, να μας φέρετε, κυρία Υφυπουργέ, ένα καινούργιο νομοσχέδιο, το οποίο πραγματικά να προστατεύει τη ρύπανση και την καταπάτηση των ρεμάτων – τελεία και παύλα – όπως συμβαίνει και στη Ζάμπια τουλάχιστον.

Δεύτερον, εδώ και τώρα θα πρέπει να επιβάλλετε αυστηρότατες χρηματικές κυρώσεις στους ρυπαντές που τους ξέρετε και, αν θέλετε, να σας τους πω κι εγώ προσωπικά.

Τρίτον, να επιβάλλετε αυστηρότατες κυρώσεις στους επιλήσμονες δημοσίους λειτουργούς και τοπικούς άρχοντες, που και αυτοί συνεργάζονται για αυτή την αθλιότητα, γιατί αλλιώς έχετε την ευθύνη εσείς.

Και τέταρτον, ειδικότερα για τον Κηφισό, επιτέλους να δημιουργήσετε αυτό τον φορέα με τη μορφή ανώνυμης εταιρείας που προβλέπεται από προηγούμενες νομοθετικές ρυθμίσεις, ώστε επιτέλους κάτι να γίνει. Κάτι πρέπει να κάνετε. Γιατί αν δεν κάνετε κάτι, τουλάχιστον ο ομιλών, ελπίζω, με αρκετούς συναδέλφους, θα προσφύγουμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση και θα σας επιβάλλουν βαρύτατες κυρώσεις γι΄ αυτή την απάθεια και την αδιαφορία απέναντι στο περιβάλλον που συντελείται σήμερα. Η εντολή του πολιτικού προϊσταμένου «άμα διαφωνείς, καλύτερα να σωπάσεις», δε θα γίνει κανόνας για μας.

Επισημαίνουμε ακόμη τη δυνατότητα στο όνομα της κακώς εννοούμενης αποκέντρωσης να εγκρίνουν περιβαλλοντικούς όρους ακόμη και πρόεδροι διευρυμένων κοινοτήτων αρκεί να διαθέτουν, όπως αναφέρεται, περιβαλλοντική υπηρεσία. Να είστε σίγουροι ότι πολύ σύντομα οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης θα γεμίσουν από τέτοιες περιβαλλοντικές υπηρεσίες χωρίς καμία στελέχωση με εξειδικευμένα στελέχη, καθόσον πουθενά δεν ορίζεται η στοιχειώδης στελέχωση μιας τέτοιας υπηρεσίας.

Θα τα κάνουν χειρότερα.